Η επιστήμη πίσω από ένα ισορροπημένο έντερο

8 Ιουν 2021

Διατροφή

Μικροοργανισμοί που ανήκουν σε περισσότερα από 1000 διαφορετικά είδη μπορούν να βρεθούν μέσα και πάνω στο ανθρώπινο σώμα, συμπεριλαμβανομένου του δέρματος, της μύτης, του στόματος και του εντέρου. Tο 90% αυτών των μικροοργανισμών βρίσκονται στο ανθρώπινο έντερο. Οι επιστήμονες ορίζουν το περιβάλλον του εντέρου ως τη συνολική ποσότητα μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων, μυκήτων και των γονιδίων τους που ζουν στο ανθρώπινο έντερο. Περίπου το ένα τρίτο από αυτά είναι κοινά για τους περισσότερους ανθρώπους, ενώ τα δύο τρίτα είναι ειδικά για κάθε άτομο, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο το βακτηριακό προφίλ του εντέρου τόσο μοναδικό όσο ένα δακτυλικό αποτύπωμα . Ούτε τα πανομοιότυπα δίδυμα, που μοιράζονται το 100% των γενετικών τους πληροφοριών, έχουν την ίδια σύνθεση εντερικής κοινότητας μικροβίων .[3].

Ακόμα κι αν δεν είναι παρόμοιες δύο εντερικές κοινότητες μικροβιών, οι επιστήμονες μπόρεσαν να αποδείξουν ότι μια υγιή κοινότητα μικροβίων του εντέρου είναι πολυπληθέστερη και με μεγάλη ποικιλία. Όλα αφορούν την ισορροπία και το περιβάλλον με τη σωστή αναλογία «καλών» βακτηρίων (όπως προβιοτικά βακτήρια (Bifidobacteria) και λακτοβάκιλλοι) και «κακών» βακτηρίων (όπως τα βακτήρια Clostridia και Bacteroides). Στην πραγματικότητα, τόσο η πυκνότητα της κοινότητας των μικροοργανισμών του εντέρου (ο συνολικός αριθμός των κυττάρων) όσο και η ποικιλομορφία (ο αριθμός των διαφορετικών ειδών που υπάρχουν στο έντερο) ρυθμίζουν και επηρεάζουν διάφορες διαδικασίες που σχετίζονται με τη γενική υγεία, όπως η διατροφή και ο μεταβολισμός, το ανοσοποιητικό σύστημα, το εντερικό -ενδοκρινικό σύστημα και άλλα5.5.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το εντερικό περιβάλλον όχι μόνο έχει σχέση με ζητήματα που σχετίζονται με τα τρόφιμα και τις ασθένειες του πεπτικού συστήματος όπως η παχυσαρκία, οι καρκίνοι του παχέος εντέρου, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), οι δυσανεξίες στα τρόφιμα, οι ανεπάρκειες μικροθρεπτικών συστατικών, η χοληστερόλη και οι ηπατικές παθήσεις[4], αλλά και με ασθένειες που, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, προφανώς δεν είχαν καμία σχέση με το γαστρεντερικό μας σωλήνα, όπως ο διαβήτης, τα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, η εξασθενημένη ανοσία, οι δερματικές παθήσεις και οι αλλεργίες πέρα των τροφίμων.

Στην ουσία, αυτός ο πλούτος της ζωής μέσα στο σώμα είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τη σωματική όσο και για την πνευματική ευεξία, καθώς από τη μία πλευρά ρυθμίζει την πέψη των τροφίμων και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, ενώ από την άλλη αποτελεί το θεμέλιο για το 70% του ανοσοποιητικού συστήματος και ρυθμίζει την εγκεφαλική δραστηριότητα. Με αυτόν τον τρόπο, ρυθμίζει τις εγκεφαλικές δραστηριότητες και αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας κατά των ασθενειών.

3 ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΥΓΙΕΣ ΕΝΤΕΡΟ

Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε ένα υγιές έντερο; Ορισμένοι παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της υγείας του εντέρου μας, όπως για παράδειγμα ο τρόπος ζωής, η άσκηση και τα φάρμακα. Επιπλέον, μπορούμε να επηρεάσουμε την υγεία μας με αυτά που τρώμε. Οι διατροφικές ενώσεις όπως τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά και τα μεταβιοτικά μπορούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην υγεία του εντέρου τροφοδοτώντας και αυξάνοντας την ποικιλομορφία και τον αριθμό των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο.

1. Προβιοτικά

Ενώ μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (όπως η Δυτική Δίαιτα) συχνά προωθεί την ανάπτυξη μιας προ φλεγμονώδους εντερικής κοινότητας μικροβίων, μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως η μεσογειακή διατροφή σχετίζεται με ένα πιο υγιές έντερο και έχει συσχετιστεί με ένα καλά λειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα, χαμηλότερο κίνδυνο αρτηριακών παθήσεων και καλή ψυχική υγεία[5].

Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι οι ίνες όλων των τύπων είναι σημαντικές για την υγεία και ότι η ικανοποίηση των προβλεπόμενων ημερήσιων διατροφικών απαιτήσεων (25 έως 30 g ινών/ημέρα) προωθεί την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων. Δυστυχώς, είναι επίσης ένας στόχος που οι περισσότεροι άνθρωποι αγωνίζονται να επιτύχουν οδηγώντας σε προβλήματα που σχετίζονται με την κινητικότητα του εντέρου, το αυξημένο σωματικό βάρος και τον κίνδυνο αρκετών μη μεταδοτικών ασθενειών όπως ορισμένων τύπων καρκίνων, διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων[6].

Ωστόσο, δεν ασκούν όλες οι ίνες τα ευεργετικά τους αποτελέσματα με τον ίδιο τρόπο. Ένας συγκεκριμένος τύπος ινών που ονομάζεται πρεβιοτική ίνα αλληλεπιδρά άμεσα και θετικά με την κοινότητα των μικροβίων του εντέρου μας. Οι πρεβιοτικές ίνες χρησιμοποιούνται επιλεκτικά (συνήθως ζυμώνονται) από «καλούς» μικροοργανισμούς του εντέρου, οι οποίοι τους βοηθούν να ευδοκιμήσουν, διατηρώντας το εντέρο σε ισορροπία. Με απλά λόγια, οι πρεβιοτικές ίνες χρησιμεύουν ως τροφή για τα ωφέλιμα μικρόβια που ζουν στο έντερο και συνεπώς συμβάλλουν στην καλή υγεία. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, παρόλο που όλοι οι τύποι ινών είναι καλοί για εμάς, δεν μπορούν όλες οι ίνες να ονομάζονται πρεβιοτικές… μεταξύ αυτών, υπάρχουν και διαλυτές ίνες, όπως ινουλίνη, φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες και γαλακτοολιγοσακχαρίτες. Επιπλέον, πολλές άλλες μη ινώδεις ενώσεις μπορούν να έχουν πρεβιοτικό αποτέλεσμα [7].

Για τους περισσότερους ανθρώπους το ψωμί είναι ένα βασικό φαγητό, το οποίο καταναλώνουν σε καθημερινή βάση. Ιστορικά το ψωμί, ειδικά ορισμένα είδη ψωμιών όπως τα ψωμιά ολικής αλέσεως, αποτελούν κύρια πηγή ινών. Για δεκαετίες, η Puratos έχει αποστολή να αυξήσει την ποιότητα (γεύση, υφή και διατροφική αξία) των τροφίμων που καταναλώνουμε και να βοηθήσει τους καταναλωτές να έχουν μια υγιή ζωή. Επομένως, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας καινοτομίας, έχουμε δημιουργήσει νόστιμα ψωμιά πλούσια σε πρεβιοτικές ίνες που κρατούν τόσο τους καταναλωτές όσο και το έντερο τους χαρούμενο!

2. Μεταβιοτικά

Τα μεταβιοτικά είναι ένα μείγμα αδρανών βακτηρικών κυττάρων, κυτταρικών συστατικών (για παράδειγμα, β-γλυκανών) ή ουσίας που παράγεται από βακτήρια του εντέρου (για παράδειγμα: λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου). Οι μεταβιοτικές ουσίες είναι ευεργετικές για τον δέκτη και μπορούν να έχουν ρόλο ανοσοδιαμόρφωσης, αντιφλεγμονώδη δράση, αντιοξειδωτικές και αντιυπερτασικές δραστηριότητες, μεταξύ πολλών άλλων οφελών για την υγεία.[8]

Εάν οι λύσεις που εστιάζουν στη χρήση πρεβιοτικών αντιπροσωπεύουν το τρέχον χαρτοφυλάκιο Happy Gut της Puratos, οι μεταβιοτικές λύσεις αντιπροσωπεύουν το μέλλον και αποτελούν το θέμα των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ερευνητικών προσπαθειών μας. 

3. Προβιοτικά

Τέλος, η χρήση ζωντανών «καλών» μικροοργανισμών -προβιοτικών- που υπάρχουν ή προστίθενται στο γιαούρτι και σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, μπορεί επίσης να αποφέρει οφέλη για την υγεία του δέκτη. Παρά τον ρόλο που διαδραματίζουν στην υγεία του εντέρου, προς το παρόν, τα προβιοτικά δεν αποτελούν ακόμη θέμα έρευνας της Puratos. Ο λόγος για αυτό είναι πολύ απλός: Τα περισσότερα από τα αρτοσκευάσματα και τα είδη ζαχαροπλαστικής μας υφίστανται σοβαρή και παρατεταμένη θερμική επεξεργασία, όπως το ψήσιμο, είναι αδύνατο αυτοί οι οργανισμοί να παραμείνουν ζωντανοί στα τελικά προϊόντα.

 

  1. https://www.eufic.org/en/healthy-living/article/the-role-of-gut-microorganisms-in-human-health
  2. Thursby E, Juge N. Introduction to the human gut microbiotaBiochem J. 2017; 474(11):1823-36. 
  3. https://thegutstuff.com/about/
  4. https://www.eufic.org/en/healthy-living/article/gut-microbiotas-effect-on-physical-and-mental-health-mynewgut
  5. Rinninella E, et al. What is the Healthy Gut Microbiota Composition? A Changing Ecosystem across Age, Environment, Diet, and Diseases. Microorganisms. 2019 Jan 10;7(1):14.
  6. Makki et al. The impact of dietary fiber on gut microbiota in host health and disease. 2018 Cell Host Microbe 23, 6, 705-715
  7. https://www.nutrition.org.uk/healthyliving/basics/fibre.html
  8.  https://isappscience.org/for-scientists/resources/prebiotics/
  9. Aguilar-Toalá, J. E., et al. "Postbiotics: An evolving term within the functional foods field." Trends in Food Science & Technology 75 (2018): 105-114.